پروژه اینترنت رایگان محقق می‌شود؟ / اوترنت؛ از رؤیا تا واقعیت

گزارشگر محمد ممتازپور-طبق آمارهای اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) تا پایان سال 2015 میلادی 3/2 میلیارد نفر در جهان به اینترنت دسترسی خواهند داشت و این نشان‌دهنده آن است که هنوز بیش از 50 درصد انسان‌های این کره خاکی از دسترسی به فضای مجازی محروم هستند. این درحالی‌است که غول‌های فناوری دنیا عزم خود را جزم کرده‌اند تا به روش‌های مختلف اینترنت رایگان در اختیار افراد مناطق محروم جهان قرار دهند که از معروف‌ترین آنها پروژه لون (LOON)گوگل است که به‌وسیله بالون‌های مجهز به وای فای این شرکت، مناطقی از زمین تحت پوشش اینترنت رایگان این شرکت قرار می‌گیرند. به‌جز گوگل شرکت‌هایی مانند فیس بوک و اریکسون هم تلاش زیاد و پرهزینه‌ای را برای مجهز کردن کشورهای آفریقایی به اینترنت رایگان داشته‌اند.

از سوی دیگر نزدیک به دو سال است که خبر ارائه اینترنت از طریق ماهواره برای عموم مردم جهان در خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری پیچیده است که قرار است با این روش تمام کاربران کره زمین به اینترنت پرسرعت رایگان و البته بدون سانسور دسترسی پیدا کنند.

در چند هفته گذشته نیز خبری در فضای مجازی مبنی بر راه‌اندازی این پروژه به نام اوترنت (Outernet) از مهر ماه دست به دست شد و توجه بسیاری از کاربران کشور را به خود جلب کرد.

این خبر به قدری در فضای مجازی طنین‌انداز شد که محمود واعظی، وزیر ارتباطات به این خبر واکنش نشان داد و گفت: «آنچه از آن به‌عنوان طرح ارائه اینترنت رایگان یاد می‌شود، تنها یک ادعا به نظر می‌رسد. اکنون نیز طبق اعلام شرکت‌های خارجی گفته می‌شود قرار است آمریکا از مهرماه سال‌جاری طرح ارائه‌ اینترنت رایگان را در کل جهان راه‌اندازی کند، اما این موضوع صرفاً یک ادعا به نظر می‌رسد و برای اتفاقی که رخ نداده و هنوز درستی آن مشخص و قطعی نیست نمی‌توان به پیشواز رفت.»

اوترنت از کجا آمد؟

روزبه دوستی، کارشناس رسانه‌های اجتماعی در باره پروژه اوترنت به «فرصت امروز» گفت: به گفته بنیان‌گذاران این طرح، از طریق اوترنت شما تنها با ساخت یا تهیه یک دریافت‌کننده خانگی قادر خواهید بود که اطلاعات را به‌صورت آفلاین و بدون دسترسی به هرگونه اینترنت در اختیار داشته باشید.

وی افزود: اوترنت محصول یک شرکت غیرانتفاعی به نام MDIF در نیویورک آمریکاست که از سال 1995 شروع به کار کرد و هدف آن از آغاز فراهم آوردن دسترسی آزادانه و رایگان اطلاعات برای همه مردم کره زمین بود. این شرکت از همان ابتدای تأسیس شروع به جمع‌آوری و قرار دادن محتوای موجود روی اینترنت در ماهواره‌های خویش کرد و اکنون پایگاه اطلاعاتی عظیمی را در اختیار دارد که آن را به رایگان برای همه عرضه می‌کند.

این کارشناس اظهار کرد: طرز کار این سیستم که به‌نوعی اینترنت آفلاین است این است که ابتدا محتوای موردنظر را روی سرورهای خود بارگذاری می‌کند و آن را با ماهواره‌های قرار داده شده در مدار زمین در ارتباط قرار می‌دهد. سپس شما با استفاده از دیش خانگی خود یا دریافت‌کننده‌ای که از خود این مؤسسه می‌توانید تهیه کنید، تمام اطلاعات یا هر بخشی که نیاز دارید را روی دستگاه‌های خود مانند کامپیوتر، لپ‌تاپ و موبایل دانلود می‌کنید و از این به بعد مانند دسترسی آنلاین به اینترنت ولی به‌صورت آفلاین می‌توانید از آن اطلاعات استفاده کنید.

دوستی ادامه داد: نوع این اطلاعات هم محدود به نوع خاصی نیست و همه گونه داده، از ویدئو و موزیک گرفته تا متن و کتاب را می‌توانید در آن بیابید. برای اینکه بهتر طرز عمل این سیستم را بفهمیم می‌توانیم طرز کار آن را به ساز و کار رادیو تشبیه کنیم. اوترنت نیز مانند رادیو از امواج رادیویی استفاده می‌کند ولی در فرکانسی متفاوت و به جای آنکه امواج را فقط به صوت تبدیل کند، آنها را به هرگونه فایلی که شما نیاز دارید تبدیل خواهد کرد. سرعت انتقال داده‌ها نیز اکنون 200 مگابایت در روز است.

رویا یا واقعیت؟

رضا شاهسوند، کارشناس ارتباطات درباره صحت پروژه اینترنت رایگان ماهواره‌ای به «فرصت امروز» گفت: به نظر نمی‌رسد این پروژه به این زودی‌ها برای عموم مردم جهان فعال شود و حداقل چند سالی با راه‌اندازی چنین پروژه‌هایی فاصله داریم. وی افزود: پروژه اینترنت رایگان آن هم از طریق ماهواره‌ها بسیار هزینه بر است و هیچ شرکت یا حتی دولتی حاضر به چنین کاری نیست.

شاهسوند اظهار کرد: به هرحال اگر این خبرها درست باشد و اوترنت از ماه دیگر فعالیت داشته باشد مطمئناً آن طور که مردم فکر می‌کنند نیست و حتماً محدودیت‌هایی را به همراه خواهد داشت. این کارشناس گفت: اگر این‌گونه نباشد و اینترنتی به‌طور مفت و مجانی آن هم بدون محدودیت در اختیار همه جهان قرار گیرد پروژه بسیار مشکوکی خواهد بود و قصد از کار حتماً جاسوسی از کاربران و کشور‌ها خواهد بود.